УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн өчигдрийн /2022.10.20/ УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдааны үеэр Сангийн сайдтай холбоотой асуудал хөндсөн.
Үүнтэй холбоотойгоор Сангийн сайд Б.Жавхлангаас тодруулахад тэрбээр "Монгол Улсын Засгийн газар олон улсын хөрөнгийн зах зээлд долоон удаа бонд гаргасан байдаг. Ирэх жил "Самурай", "Евро" бондын өр төлбөрийг хийж барагдуулна. Хоёр бонд нь Хөгжлийн банктай холбоотой.
Анх авахдаа Засгийн газрын баталгаа гаргачхаад төлөх болохоор бид хамаагүй гэж болохгүй. Тиймээс улсын төсвийн бодлоготой хамт Хөгжлийн банкин дээр аливаа эрсдэл гаргахгүй үүднээс Засгийн газрын баталгаатай бондын гаргах эрхийг УИХ-аасаа хүсч байгаа юм. Санхүүгийн нөхцөл байдлаас шалтгаалаад энэ эрхээ ашиглаж болно, ашиглахгүй ч байж болно.
Дарханаас гаралтай компани бүрийг надтай хамааруулж, харлуулж байгаа гүтгэлэгээ одоо болих хэрэгтэй. Би Дарханд төрж өссөн нь үнэн. "Дархан минж" гэхэд надтай надгүй унаж, босоод явж байгаа газар. Тэгж ярих юм бол Ц.Даваасүрэн гишүүн өөрөө Бондын зөвлөлийн гишүүн байсан хүн. Бондын эх үүсвэрээс гаргаж байсан зээл Бондын зөвлөлийн шийвэрээр олгож байсан гэдгийг сайн мэднэ. "Ган хүдэр" компани мөн л Дарханы компани юм билээ. Хөгжлийн банкнаас зээл авсан компани юм байна. Зээл авахад нь би гишүүний болон сайдын хувиар оролцоогүй гэдгээ албан ёсоор хэлье. Хуулийн байгууллагад хандаад шалгуулахад нээлттэй асуудал. Дуудаж ч шалгана, дуудахгүй ч шалгана. 900 тэрбум төгрөгийн зээл авсан гээд Жэтфинанс байгууллагатай бас холбож ярьж байна. Жаахан баримжаатай ярих хэрэгтэй. Өөрөө санхүүгийн мэргэжилтэй хүн эрх биш энэ дүнгээ ойлгож байгаа байх гэж бодож байна. Мэдэн будилж байх шиг байгаа юм.
Бичил санхүүгийн хөгжлийн сан нь төслийн бүтэц шүү дээ. Монголбанктай холбоогүй. Тухайн үед эргэлтийн хөрөнгө нь 10 орчим тэрбум төгрөг байсан байна. Нийт эргэлтийн хөрөнгө нь ийм байгууллагаас яаж 900 тэрбум төгрөгийн зээл гарах вэ. Гурван удаа ийм дүнгээр зээл авсан гэхээр 2.7 их наяд төгрөг болох нь. Тухайн сан нэг зээлдэгчид 500 сая хүртэлх төгрөг зээлдэг байж. Жэтфинанс байгууллагад манай дүү оролцоотой байсан нь үнэн. 2020 оны сонгуулийн өмнөхөн би дүүдээ "Ах нь улс төрд явж байгаа учраас ийм байдлаар бизнес хийгээд дэмий" гэсэн шаардлага тавиад болиулсан.
Зээлийн түүх нь бол 2012, 2014 онд тус бүр 260 сая, 2015 онд 400 сая төгрөгийн зээл аваад тухайн үед нь зөрчилгүйгээр буцаагаад төлсөн байгаа юм. Хамгийн сүүлийнхийг нь 2018 онд төлөөд дуусгасан зээлийн түүхтэй юм билээ. Яагаад 900 тэрбум төгрөгийн зээл авсан гэж дүн гаргаж ирснийг гайхаж байна" гэлээ.
Сэтгэгдэл (1)